Підручник з Польської мови (профільний рівень). 10 клас. Іванова - Нова програма

§ 28. Eufemizm

Do podawania pewnych treści w łagodniejszej, oględnej formie językowej służą eufemizmy. Eufemizm to nazwa zastępująca słowo, które z różnych względów: estetycznych, grzecznościowych, wynikających z działania tabu obyczajowego, religijnego, politycznego itp., nie może być użyte w wypowiedzi.

Dzięki eufemizmom unikamy słów zbyt dosadnych, grubiańskich, ordynarnych, nieprzyzwoitych czy wręcz wulgarnych. Oszczędzamy w ten sposób uczucia odbiorcy, zwłaszcza w rozmowach na tematy drastyczne lub obłożone w naszej kulturze pewnym tabu obyczajowym (jak fizjologia, seks, śmierć), np. mówimy odszedł na zawsze zamiast umarł, niezbyt rozgarnięty zamiast głupi.

Słowo tabu jest zapożyczeniem z języka ludów Polinezji. Oznaczało rozpowszechniony w społeczeństwach pierwotnych zakaz wykonywania pewnych czynności lub wymawiania pewnych słów. Zgodnie z myśleniem magicznym słowo było tożsame z rzeczą nim nazwaną, jego wymówienie automatycznie przywoływało tę rzecz. Złamanie tabu miało ściągnąć na mówiącego karę, nieurodzaj, chorobę, śmierć lub inne nieszczęście.