Підручник з Польської мови (профільний рівень). 10 клас. Іванова - Нова програма

§ 9. Styl urzędowy

Obowiązuje w dokumentach związanych z działalnością prawną i administracyjną, w kontaktach urzędów z obywatelami, w korespondencji między różnymi instytucjami, w instrukcjach obsługi różnych urządzeń, regulaminach, zbiorach przepisów itp. Nadawcą tekstu nie jest konkretna osoba, lecz urząd lub instytucja, która ustanawia akty prawne, wydaje polecenia, formułuje zakazy i nakazy Informuje o stanie prawnym. Dlatego kontakt ma charakter formalny, bezosobowy, a teksty urzędowe mają po pierwsze informować, po drugie regulować zachowania odbiorców jako członków danej społeczności.

Wyróżniki stylu urzędowego. W tekstach urzędowych adresat jest traktowany oficjalnie jako anonimowy członek jakiejś zbiorowości, nazywany np. obywatelem, mieszkańcem, pracownikiem, uczniem, każdym, kto...

Częste są:

* konstrukcje bezosobowe, np. uprasza się, ustala się, poleca się, ogłasza się;

* zwroty złożone z czasownika należy (powinien) winien + bezokolicznik czasownika nazywający nakazaną czynność, np. należy złożyć dokumenty

w nieprzekraczalnym terminie...;

* zwroty złożone z może/można + czasownik nazywający czynność dozwoloną, np. kandydat może ubiegać się o przyjęcie na studia po spełnieniu następujących warunków...;

* zwroty złożone z być + imiesłów bierny, np. osoby nie stosujące się do powyższych postanowień regulaminu będą karane...

Najważniejsza w tym stylu jest precyzja - tekst musi wykluczać normalną w języku potocznym wielość interpretacji. Każdy adresat powinien rozumieć pismo urzędowe w ten sam sposób. Dlatego autorzy dbają zwykle o bardzo ścisłe definiowanie pojęć.

Słownictwo jest mniej bogate, nie używa się synonimów ani wyrazów ekspresywnych. Stosuje się urzędową, oficjalną nomenklaturę, czyli zamiast zabytek - obiekt zabytkowy, zamiast las - obszar leśny, zamiast płacić - uiszczać, jeść - konsumować, itp. Pojawiają się charakterystyczne słowa-odsyłacze, np. dalszy, odnośny, odnośnie, niniejszy. W korespondencji urzędowej częste są szablonowe wyrażenia typu: w nawiązaniu do..., w odniesieniu do..., w odpowiedzi na..., w powołaniu się na..., w związku zpowyższym. Przeważają abstrakcyjne rzeczowniki odczasownikowe zakończone na -anie, -enie, -cie, np. niewpłacenie, oraz odprzymiotnikowe na -ość, np. należność, płatność, i bardzo liczne imiesłowy.

Aby wyrazić dane pojęcie, chętnie używa się zamiast jednego słowa dłuższych, wielowyrazowych określeń, np.:

zamiast po prostu

dokonać oceny;

ocenić;

wyrazić podziękowańie;

podziękować;

ulec zmianie;

zmienić się;

przeprowadzić kontrolę;

skontrolować.

Zdarzają się niepoprawne pleonazmy1, np.:

w miesiącu styczniu

w okresie czasu

kontynuować dalej

zamiast w styczniu;

w czasie, w okresie;

kontynuować.

Dzięki temu, że liczne teksty urzędowe są szablonowe i schematyczne, można je ujednolicić, przygotowując formularze wymagające tylko wypełnienia, np. wniosek o wydanie dowodu osobistego, formularz zeznania podatkowego.

Styl urzędowy, pozbawiony indywidualnego piętna, odbierany jest zazwyczaj jako sztuczny, suchy i nudny. Ale i on jest wewnętrznie zróżnicowany. Specyficzną jego odmianą jest język wszelkich aktów prawnych.

Według badań statystycznych, w tekstach normujących prawo najczęściej używane są słowa: organ, minister, rada, rozporządzenie, sprawa, ustęp, paragraf, państwo, kontrola, artykuł. W tekstach prawnych zdania są bardzo długie, np. w kodeksie karnym każde zdanie liczy średnio aż 27 wyrazów, w kodeksie cywilnym — 22 wyrazy.

UWAGA! Niektórzy - niesłusznie - sądzą, że teksty urzędowe to wzór starannej polszczyzny, jaką należy posługiwać się w wypowiedziach oficjalnych. Takie błędne naśladownictwo prowadzi do upowszechniania się w innych stylach kancelaryzmów, np. rażącego w tym temacie, i nadużywania słów: aktualny, aktualnie, kompleksowy, prawidłowy, szeroki, wiodący w błędnym znaczeniu „przodujący, najważniejszy, główny”, zabezpieczyć w błędnym znaczeniu „zapewnić coś komuś”.

Kancelaryzmy to wszelkie środki językowe, zwłaszcza słowa i utarte wyrażenia, odczuwane przez mówiących jako charakterystyczne dla dokumentów urzędowych i oficjalnej korespondencji, np. uiścić, stawić się, zamieszkiwać.

Gatunki stylu urzędowego. Typowe formy wypowiedzi w stylu urzędowym to:

• gatunki informujące, np. ogłoszenie, obwieszczenie, zarządzenie, instrukcja, regulamin, korespondencja urzędowa (podanie, odpowiedź na pismo urzędowe);

• gatunki dokumentujące, np. protokół, zobowiązanie, oświadczenie, umowa, rezolucja, traktat;

• gatunki hasłowe, np. harmonogram, program, inwentarz.

Styl urzędowo-kancelaryjny ma w polszczyźnie bardzo długą tradycję, sięgającą średniowiecza. Kształtował się, wykorzystując początkowo wzory łacińskie, a w okresie zaborów zwłaszcza niemieckie.

1 Pleonazm - wyrażenie składające się z wyrazów to samo lub prawie to samo znaczących, zbędne określenie, np. „mokra woda”.

83. Zapoznaj sięzfragmentemjnstrukcji montażu i użytkowania okapu kuchennego. Następnie uzupełnij luki w tekście omawiającym na tym przykładzie charakterystyczne cechy stylu urzędowego.

Okapy kuchenne serii 700-modele 706, 2706 STYLE w wersji jedno- i dwukomorowej oraz STYLE S są przeznaczone do usuwania z pomieszczeń kuchennych zapachów i innych cząstek lotnych powstających podczas gotowania, pieczenia i smażenia różnych potraw.

Tak jak i pozostałe wyroby firmy XYZ, okapy te można stosować w wersji wyciąg - z odprowadzeniem zanieczyszczonego powietrza do kanałów wentylacyjnych oraz w wersji pochłaniacz - z wykorzystaniem filtrów z węgla aktywnego pochłaniających substancje zapachowe; w tym przypadku istnieje możliwość przełączenia okapów na recyrkulację, tzn. wpuszczenie oczyszczonego powietrza z powrotem do pomieszczenia kuchennego.

Wszystkie okapy mają większą sprawność, gdy są wykorzystywane w wersji wyciąg. Jednakże w porze zimowej zaleca się stosowanie ich w wersji pochłaniacz z recyrkulacją w celu zapobieżenia stratom ciepła w pomieszczeniu kuchennym.

Ze względu na budowę okapu zaleca się, aby jego montażu dokonywała odpowiednio przeszkolona osoba. Podczas montażu okapu należy pamiętać o konieczności stosowania się do obowiązujących norm i zasad dotyczących wentylacji pomieszczenia i odprowadzania powietrza na zewnątrz, szczególnie postanowień rozporządzenia Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dn. 14 grudnia 1994 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, Dz.U. nr 10 z 1995 r., po. 46.

W tekście tym dostrzegamy następujące typowe cechy stylu urzędowego:

1. Zdania są długie, pierwsze zdanie liczy ...... wyrazów, drugie aż ..... wyrazów, trzecie ..... czwarte zdanie ..... wyrazów.

2. Przeważają zdania z konstrukcjami bezosobowymi, np. zaleca się, .....

3. Bardzo często stosowane są rzeczowniki odczasownikowe (nazwy .....), zwłaszcza z przyrostkami -anie, -enie. W powyższym tekście jest ich aż ....., np. do usuwania, z odprowadzeniem, ..... ..... . Takie rzeczowniki pozwalają budować dłuższe zdania, bo kondensują treść odrębnych zdań składowych, np. zamiast: żeby zapobiec - w celu ..... .

4. Równie częste są rzeczowniki pochodzące od ..... z przyrostkiem ....., np. możliwość (od możliwy), ..... ..... .

5. Niektóre orzeczenia są wyrażone czasownikami w stronie biernej, np. są przeznaczone, ..... .

6. Uderzające jest częste używanie imiesłowów przymiotnikowych: czynnych, wp. powstających, ...... i biernych, np. zanieczyszczony, ...... .

7. Pojawiają się wyrażenia i zwroty oficjalne, zwykle dłuższe, wielowyrazowe, np.

zamiast po prostu:

pomieszczenie kuchenne

istnieje możliwość

pora zimowa

dokonywać montażu

kuchnia

......

......

......

8. Autorzy wybierają spójniki nacechowane oficjalnością, np. oraz, ...... ......(porównaj je z odpowiednikami bardziej potocznymi: i, ...... ...... .

9. Występują specjalistyczne terminy, np. ...... .

10. Występują typowe kancelaryzmy, np. ze względu na, w celu, w sprawie.

11. Tekst jest pozbawiony pierwiastków emocjonalnych i ekspresywnych, a także obrazowych środków wyrażania się, takich jak np. epitety, porównania, metafory.

12. Tekst ma charakter dyrektywny, zawiera nakazy, zakazy i zalecenia, wyrażane specjalnie do tego celu służącymi czasownikami modalnymi, np.

84. Przeczytaj fragment humoreski i wskaż, jakie cechy stylu urzędowego sparodiował autor. W całym tekście podkreśl błędy językowe i popraw je.

Z cyklu „Porady sercowe” wykład kolegi kierownika:

Często mię młodzież zapytywa,jak zabezpieczyć prawidłowy list miłosny. Młodzież słusznie przy wiązy w a taką wagę do korespondencji miłosnej, bo niejedno młode serduszko zapałało miłością po otrzymaniu pięknego listu miłosnego. Dam przykład listu wzorcowego.

Po lewo - nazwisko, imię, adres, kod.

Po prawo - dane personalne adresatki.

Treść:

W związku z ujrzeniem koleżanki w dniu ...... w miejscu ...... o godzinie ...... niniejszym zawiadamiam uprzejmie, że wyżej wspomniany

widok spowodował u mię zapałanie miłością. Jednocześnie wyrażam chęć zapoznania koleżanki. W tym celu należy zabezpieczyć stawiennictwo osobiste w terminie siedmiodniowym od daty otrzymania niniejszego pisma, w miejscu.

Niestawiennictwo podlega karze, plus opłaty manipulacyjne.

I już...

(J. Fedorowicz w: 60 minut na godzinę)

85. Scharakteryzuj ukształtowanie językowo-stylistyczne dowolnego tekstu urzędowego. Postępuj według schematu analizy językowej przedstawionego w ćwiczeniu. Oceń komunikatywność i zrozumiałość badanego tekstu.

86. Jesteś właścicielem wypożyczalni sprzętu sportowego. Napisz regulamin korzystania z niej. Pamiętaj, że obowiązuje cię styl urzędowy.

87. W podanych tekstach wskaż charakterystyczne cechy stylu urzędowego.

a) Opłaty za przewóz oblicza się w zależności od odległości taryfowej, klasy wagonu i rodzaju pociągu, użytych do przejazdu oraz od uprawnień podróżnych do korzystania z ulg przejazdowych. Odległości podane w tabelach rozkładu jazdy komunikacji krajowej mogą się różnić od odległości taryfowych, wobec czego nie mogą być przyjmowane do obliczenia należności za przewóz osób i przesyłek bagażowych.

b) Na większych stacjach urządzone są przechowalnie bagażu, w których można oddać bagaż na przechowanie najdłużej na 10 dni [...] Oddając bagaż na przechowanie, podróżny zobowiązany jest zadeklarować wartość każdej sztuki bagażu [...] Na niektórych większych stacjach zainstalowane są schowki do przechowywania bagażu. Opłata za jednorazowe użycie nie dłużej niż do godziny 24 wynosi 10 zł. Kolej nie odpowiada za bagaż złożony do schowka na przechowanie.

(Informacje przewozowe i taryfowe dla komunikacji krajowej)

c) Zakład Językoznawstwa Języka Polskiego PAN w Warszawie, Filia Uniwersytetu Warszawskiego w Białystoku, Komisja Językoznawstwa Mazowieckiego Ośrodka Badań Naukowych oraz Towarzystwa Kultury Języka uprzejmie proszą o wzięciu udziału w konferencji na temat zróżnicowania języków Polski północno-wschodniej.

(Geografia i metodologia)

Konferencja odbędzie w dniach od 1 do 5 lipca 2010 r. w Filii Uniwersytetu Warszawskiego w Białystoku, ul. Świerkowa 20.

88. Wyszukaj w dostępnych ci źródłach (np. w prasie, w obwieszczeniach, zarządzeniach) przykłady tekstów pisanych stylem urzędowym.

89. Zredaguj zawiadomienie o zebraniu sprawozdawczo-wyborczym samorządu szkolnego.

Kształcenie językowe. List

List jest formą wypowiedzi pisemnej do konkretnego adresata: osoby lub instytucji. Treść listu może być różna, natomiast jego kompozycja jest ustalona. Początek i koniec listu zawiera utarte formuły językowe (ich dobór zawiera zależy od charakteru listu — prywatnego albo oficjalnego). Charakterystyczną cechą tej formy wypowiedzi jest zapisywanie wielką literą wyrazów i zaimków, odnoszących się do adresata.

„Listowy” savoir-vivre.

List powinien być czytelny, napisany poprawnie i estetycznie.

W apostrofach nie używa się nazwisk.

List trzeba podpisać własnoręcznie, nawet gdy jest napisany na komputerze.

W listach do bliskich podpisujemy się imieniem; w listach oficjalnych zawsze imieniem i nazwiskiem.

90. Przeczytaj fragment listu pochodzący z książki Joanny Olech Dynastia Miziołków i nazwij jego najważniejsze elementy.

podpis, treść listu, zwrot do adresata, pożegnalny zwrot grzecznościowy

Kochan i Rodzice!

Na kolonii jest ekstra! Po pierwsze, nie ma Miziolów; po drugie, nie ma pani Barszcz Do Olsztyna przyjechaliśmy z opóźnieniem [...].

Zaraz idziemy nad jezioro łapać żaby. Po ciszy nocnej będziemy je wrzucać dziewczynom przez okno. Czy mówiłem już, że na kolonii jest ekstra? Mamo, nie zapomnij karmić Ogryzka trzy razy dziennie!

Całuję mocno! Wasz Miziołek

91. Przeczytaj, jak na temat listu wypowiada się psycholog. Wyszukaj w tekście argumenty (możesz dodać własne), potwierdzające„terapeutyczną"funkcję listu w kontaktach międzyludzkich. Napisz krótki list.

Świat się nie zawalił...

Radzi dr Katarzyna Popiołek, psycholog

Zdaję sobie sprawę, że zachęcanie do pisania listów w dobie komputerów i telefonii komórkowej przypomina zawracanie kijem Wisły. Kto ma na to czas, kiedy brakuje go na wiele innych ważniejszych spraw? A poza tym to trochę staroświeckie. Sztuka epistolarna kwitła, gdy nie było innych środków porozumiewania się. Pisali listy wielcy pisarze, poeci: Zygmunt Krasiński, Juliusz Słowacki, Cyprian Norwid, później Henryk Sienkiewicz i wielu innych. Twórczość epistolarna stanowi ważną część ich literackiego dorobku.

Dziś mało kto pisuje listy do przyjaciół, rodziny. Korespondencja ogranicza się do wymiany życzeń świątecznych z okazji imienin, urodzin, ślubów lub innych ważnych wydarzeń.

A jednak zachęcam do pisania listów. Przekazywanie krótkich życzeń czy informacji o ważnych dla nas wydarzeniach przez telefon to nie to samo. Ważne sprawy życiowe zdarzają się stosunkowo rzadko. List nie służy tylko do przekazywania informacji o nich, ale umożliwia wymianę myśli, wyrażanie swych uczuć, refleksji, komentowanie rzeczywistości. Pisząc do kogoś znajomego, czujemy się mniej samotni, bo dzielimy się z tą osobą swoimi problemami. List służy nawiązywaniu i pogłębianiu więzi międzyludzkich, zbliża do siebie osoby nawet dawno niewidziane z racji zamieszkania w odległym zakątku świata. Zastępuje rozmowę, ale też może być czymś więcej niż bezpośredni dialog.

Co innego porozmawiać przez telefon, a co innego napisać list. Mówimy zwykle chaotycznie, przeskakując z tematu na temat, w pośpiechu. List wymaga chwili refleksji. Trzeba zastanowić się, co chcemy napisać, uporządkować myśli, ułożyć je w logiczny ciąg. Jest to ważne dla adresata, by mógł właściwie odczytać intencje nadawcy, ale i piszącemu daje możliwość oceny swoich przeżyć, spraw, które go nurtują. Pozwała uspokoić się,zwolnić tempo, sprzyja wyciszeniu emocji.

W listach potrafimy więcej powiedzieć o sobie niż w bezpośredniej rozmowie, słowo pisane ośmiela. Pisanie do kogoś może być lekiem na samotność, ale także sposobem zacieśnienia przyjacielskich więzi. Coś cię dręczy? Spróbuj o tym napisać. Nawet jeśli list nie zostanie wysłany, a trafi do szuflady, może sprawić ulgę. Samo opisanie problemu może ułatwić jego rozwiązanie. Oczywiście zdaję sobie sprawę, że nie jest to łatwa forma. Nie wszyscy lubią pisać. Radzę jednak spróbować, szczególnie osobom, które czują się zagubione, porzucone — przelanie myśli na papier pozwoli nabrać dystansu, może poprawić nastrój.

Warto pamiętać, że więź korespondencyjna, nawet wieloletnia, nie musi świadczyć o głębokim uczuciu. „Często pisze, to pewno kocha” — mówią niektórzy. Nie należy wyciągać takich wniosków. Nie próbujmy więzi listownej określać uczuciem.

W dobie Internetu można korespondować, wysyłając krótkie informacje e-mailem. W ten sposób również można wymieniać myśli. Jeśli nie będziemy kasować wysyłanych komunikatów, z czasem ułożą się w swoistą kronikę ważnych dla nas spraw. Tak więc warto utrzymywać kontakt ze znajomymi, którzy wyjechali za granicę, z krewnymi, z którymi łączą nas dawne wspomnienia, by mieć z kim wymieniać swoje myśli, choćby pocztą internetową.

(Notowała: Małgorzata Werecka, Dziennik Zachodni, nr 116, 19 V 2000)

92. Przeczytaj dwa listy (prywatny i oficjalny) związane z tym samym wydarzeniem. Zastanów się, czym się one różnią. Zwróć uwagę na kompozycję wyrażenia i zwroty językowe oraz formuły grzecznościowe. Zestaw charakterystyczne cechy każdego z rodzajów listu.

Lwów 5 maja 2017 r. Miejski Ośrodek Pracy Twórczej we Lwowie

W imieniu Samorządu Uczniowskiego i grona pedagogicznego wyrażamy serdeczne podziękowanie za współudział w zorganizowaniu III Międzyszkolnego Konkursu Recytatorskiego oraz ufundowania cennych nagród dla jego uczestników.

Tegoroczny konkurs cieszył się dużym zainteresowaniem wśród młodzieży szkolnej i przyczynił się do spopularyzowania sztuki żywego słowa. Z wyrazami wdzięczności - uczniowie i wychowawcy.

Lwów, 5 maja 2017

Cześć, Zocha!

Nie mogę jeszcze ochłonąć po emocjach Konkursu Recytatorskiego. Odbywał się u nas po raz trzeci. Wyobraź sobie, że zajęłam drugie miejsce. Przyznasz, że nieźle. Na trzydziestu dwóch uczestników.

Wybrałam sobie ambitne teksty. Wiesz, te, które razem znalazłyśmy w tomiku Herberta.

Jestem na siebie trochę zła, bo nie umiałam przełamać tremy. Na początku głos mi się łamał. Ale potem było już w porządku.

Znowu jednak przegrałam z Justyną. Nic, w przyszłym roku jej pokażę. Dostałam świetny aparat fotograficzny. Przyda się na wakacje.

Napisz, co u Ciebie.

Ściskam, Jola.

P.S. Przerobiliśmy już „Faraona”. Jak się spotkamy, oddam Ci książkę.

93. Przeczytaj uważnie. W jakich okolicznościach piszemy podobne listy?

Schemat listu motywacyjnego

Urszula Kowalska

ul. Wolności 3

41-900 Bytom

Redakcja

„Wiadomości Górnośląskich”

ul. Dworcowa 28

41-900 Bytom

Odpowiadając na ogłoszenie w Internecie, zgłaszam swoją kandydaturę na stanowisko redaktora w „Wiadomościach Górnośląskich”.

Ukończyłam studia magisterskie na Uniwersytecie Wrocławskim, na kierunku: filologia polska ze specjalizacją - dziennikarstwo. W czasie studiów pracowałam w „Gazecie Uniwersyteckiej”. Byłam odpowiedzialna za dział naukowy. Moje teksty systematycznie ukazywały się na łamach gazety, przełożeni byli ze mnie zadowoleni.

Ukończenie studiów i przeprowadzka do Bytomia spowodowały, że nie mogłam podjąć pracy we Wrocławiu. Potrafię obsługiwać komputer, znam dobrze język angielski (mam First Certificate of English) i zrobiłam prawo jazdy.

Urodziłam się na Śląsku i znane mi są problemy ludzi tej ziemi. Praca w „Wiadomościach Górnośląskich”, które drukują interesujące teksty dotyczące zagadnień Śląska, pozwoli mi pogłębić wiadomości i umiejętności.

Jestem osobą dynamiczną, wolną i dyspozycyjną. Moje hobby to historia powstań śląskich i zabytki sakralne na Śląsku.

Sadzę, że jestem przygotowana do pracy w gazecie. Oczekuję zaproszenia na rozmowę kwalifikacyjną.

Z wyrazami szacunku Urszula Kowalska

94. Przeczytaj. Czym się różni list motywacyjny od listu intencyjnego?

List motywacyjny zawiera informacje poszerzające wiedzą o osobie. Jest to rodzaj listu przewodniego do życiorysu i podania. List składa się z trzech części:

- w pierwszej kandydat przedstawia się,

- w drugiej prezentuje swoje kwalifikacje i cechy. Próbuje uzasadnić,że jest najlepszy spośród innych osób na dane stanowisko. Część druga listu motywującego ma charakter prezentacyjno-perswazyjny. Ważne tu są sformułowania uprzejme, rzeczowe i skuteczne,

- w części trzeciej wyrażamy nadzieję, że adresat listu zaprosi nas na rozmowę kwalifikacyjną i zaproponuje pracę.

List motywacyjny powinien zawierać czasowniki w 1. osobie 1.p. oraz odpowiednie formuły grzecznościowe.

List intencyjny jest wstępną formą, propozycją współpracy. Najczęściej taki list pisze osoba prywatna do instytucji lub instytucja, firma do instytucji, firmy. W liście intencyjnym powinny się znaleźć następujące informacje:

- adresat (stopnie zawodowe, naukowe, imię, nazwisko, stanowisko, nazwa instytucji);

- przedstawienie powodów, które zadecydowały o przesłaniu listu (propozycje, oferty, usługi, oferta nawiązania współpracy);

- prezentacja swojej osoby lub firmy, instytucji (ewentualne materiały reklamowe, foldery);

- informacje dotyczące kontaktu (adres, telefon, faks, komórka itp.);

- dodatkowe informacje o nadawcy;

- zwrot grzecznościowy: „Łączę wyrazy szacunku” i odręczny podpis.

95. Napisz list motywacyjny z prośbą o przyjęcie na studia. Jak wygląda list w internecie? Podaj przykłady. Zaprezentuj siebie w liście internetowym.

96. Twoja szkoła chce nawiązać współpracę ze szkołą we Francji. Napisz list intencyjny z propozycją nawiązania takiej współpracy.

97. Nauczyciele i uczniowie gimnazjum w Przemyślu przysłali do twojej szkoły list intencyjny z propozycją nawiązania współpracy. Napisz odpowiedź na list, podaj konkretne propozycje.

98. Jak wygląda list w internecie? Podaj przykłady. Zaprezentuj siebie w liście internetowym.

Kształcenie językowe. Sprawozdanie

99. Przeczytaj tekst uważnie.

Sprawozdanie jest to forma wypowiedzi polegająca na możliwie wiernym relacjonowaniu faktów i autentycznych zdarzeń, odtwarzaniu przebiegu wycieczki, uroczystości, informowanie o treści filmu, audycji telewizyjnej, przedstawienia teatralnego, o wykonanej pracy.

W zależności od celu, któremu służy sprawozdanie, może być szczegółowe, obszerne lub krótkie, zwięzłe.

Sprawozdanie — to dokument, który zawiera dane o wykonanej pracy, zadania, planu, przygotowania czy przeprowadzenia jakiejś imprezy. To informacja o pracy, o działaniu jakiegoś kolektywu, organizacji w przeciągu pewnego odcinka czasu.

Sprawozdanie może być ustne lub pisemne, mieć postać tekstu lub danych cyfrowych (statystycznych). Układa się go według planu, który przewiduje omówienie ogólnej charakterystyki pracy, analizy jej stron pozytywnych i negatywnych, wnioski i oceny tego, co zostało zrobione oraz propozycji dotyczących pewnych ulepszeń w działalności tego, kto przygotowuje sprawozdanie (czy też całego kolektywu).

Sprawozdania są periodyczne i jednorazowe. Kierownik zatwierdza sprawozdanie periodyczne, bo on podpisuje plany; jednorazowe są skierowane do tych osób, które te sprawozdania poleciły wykonać.

Sprawozdanie o wykonanej pracy w zasadzie składa się z takich części: tytuł, w którym zaznacza się, kto i o czym robi sprawozdanie i za jaki okres czasu; wstęp, który zawiera wyliczenie przewidzianego przez plan zakresu zadań, opis wykonanej pracy, podpis autora, daty.

b) Zapisz wymagania dotyczące poprawnego sprawozdania.

100. Przeczytaj wzór sprawozdania o wykonanej pracy.

Sprawozdanie

kierownika klasy Wiktora Kowalczuka o praktyce uczniów 10. klasy szkoły Nr 10 w Fabryce Autobusów Uczniowie 10. klasy (chłopcy) szkoły Nr 10 m. Lwowa (22 osoby) odbywali praktykę w Fabryce Autobusów w marcu 2017 r.

Szczegółowy plan praktyki w zasadzie został wykonany. Należy wyróżnić szereg uczniów: Władysław Sikorski, Roman Lewicki, Bogusław Majalan, Zdzisław Konopencki, którzy doskonale radzili sobie w salach produkcyjnych. Niektórzy, tacy jak Kazimierz Kowalik, Zenon Misko, Michał Danilewicz często zadań produkcyjnych nie wykonywali. Zdarzyło się, że nie wszyscy dotrzymywali się zasad BHP, co mogło nawet skończyć się wypadkiem. Część uczniów była niezdyscyplinowana i nie zawsze teoretycznie przygotowana. 30 marca 2017 r.

Kierownik klasy 10.

Wiktor Kowalczuk

101. Wzorując się na powyższych ćwiczeniach, napisz sprawozdanie z jakiejś wycieczki czy zabawy szkolnej lub posiedzenie samorządu.

102. a) Przeczytaj ćwiczenie. Na jego podstawie napisz sprawozdanie z innej lekcji (historii, geografii itp.).

Sprawozdanie z lekcji języka polskiego

w dn. 15.10.2017 r.

W dniu 15 października o godzinie 9.50 zaczęła się w klasie szóstej lekcja języka polskiego. Prowadziła ją pani Anna Rogola.

Tematem lekcji było omówienie sprawozdań uczniowskich z uroczystości związanych z Dniem Nauczyciela. Każdy z uczniów czytał swoje sprawozdanie, które potem oceniane było przez kolegów. Po omówieniu prac swój komentarz dodawała nauczycielka, a następnie wystawiała ocenę.

Wszystkie zadania były ładnie napisane, chociaż niektóre fragmenty nie zostały dopracowane. Staraliśmy się prace naszych kolegów oceniać obiektywnie. Najwyższą ocenę otrzymała Kasia Maj. Jej sprawozdanie odpowiadało wszystkim wymaganiom sprawozdania. Tylko jedna osoba nie wykonała zadania domowego. Pozostali uczniowie starali się dobrze wypełnić swój obowiązek.

Chcielibyśmy, aby takie zajęcia odbywały się jak najczęściej. Na takich lekcjach każdy może wypowiedzieć swoje zdanie.

Jurek Michalski

b) Spróbuj poniższe sprawozdanie z wycieczki odredagować w stylu urzędowym.

Sprawozdanie z wycieczki

28 września wyjechaliśmy na wycieczkę do Łańcuta, Leżajska i Rzeszowa. Celem wycieczki było zwiedzenie pałacu w Łańcucie oraz wymienionych miast.

W wycieczce brała udział cała 10. klasa pod kierownictwem wychowawczyni pani Marii Szczygieł, którą bardzo lubimy oraz dwoje rodziców w roli opiekunów wycieczki.

Po przyjeździe do Łańcuta spotkaliśmy się z przewodnikiem - panem Tomaszem Kotwicą - który zapoznał nas z historią zamku. Dowiedzieliśmy się, że liczy on 400 lat i mieszkały w nim w tym czasie cztery magnackie rody: Pilewskich, Stadnickich, Lubomirskich i Potockich. Niektórzy gospodarze zamku troszczyli się o tę piękną budowlę, inni doprowadzili ją do ruiny.

Zwiedzanie rozpoczęliśmy od XVIII-wiecznej sieni. Na mozaice, która się w niej znajdowała, zobaczyliśmy herby Pilewskich i Potockich.

Pierwsza komnata, zwana „komnatą pod stropem”, zawierała obrazy, portrety, popiersia i inne pamiątki rodowe. Kolejno podziwialiśmy jadalnię zimową, apartamenty damski i męski, salon narożny, salon obrazowy, jadalnię dębową, salę balową, wielką jadalnię, pokój chiński i turecki oraz korytarz z galerią rzeźb.

Oglądaliśmy z zaciekawieniem i przyjemnością malarstwo flamandzkie, osiemnastowieczne sekretery, portrety rodziny Potockich, naczynia fajansowe, kryształowe kieliszki i lustra, wspaniałe żyrandole i wazy z alabastru.

Podłogi w komnatach były wykonane z kawałków różnych gatunków drewna tzn., że były wykładane techniką intarsji. Obicia kanap, krzeseł i foteli tworzyły jednolitą kompozycję z kolorem stiuku, którym wyłożone były ściany.

W ogrodzie zimowym zobaczyliśmy okazy egzotycznej flory i fauny W powozowni oglądaliśmy rozmaite cztero-, dwu- i jednokołowe powozy Na ścianach powozowni wisiały myśliwskie trofea.

W pałacowym parku rosną stare i dziś rzadko spotykane gatunki drzew.

Po smacznym obiedzie, zjedzonym w miejscowej restauracji, wyjechaliśmy do Leżajska. Tu zwiedziliśmy okazałą bazylikę posiadającą 18 ołtarzy oraz niezwykłe organy z 966 piszczałkami.

Pod koniec wycieczki odbyliśmy krótki spacer po Rzeszowie i tam zrobiliśmy drobne zakupy.

Rozśpiewani, w świetnych humorach wróciliśmy do domu. Wycieczka była bardzo udana. Poznaliśmy historię Łańcuta i leżejskiej bazyliki. Zobaczyliśmy sporo dzieł sztuki i wytworów dawnego rzemiosła artystycznego.

Kształcenie językowe. Bibliografia. Adnotacja

103. Przeczytaj tekst. Określ jego zasadniczą myśl. Ułóż plan. Do jakiego stylu go odniesiesz? Swoją odpowiedź poprzyj argumentami.

Praca z książką rozpoczyna się od zapoznania się z jej wyglądem i pochodzeniem.

Bibliografia jest to uporządkowany według pewnych kryteriów spis książek, druków, czasopism, artykułów oraz dokumentów z najważniejszymi danymi o każdej pozycji (autor, tytuł, miejsce i rok wydania), nazwisko redaktora, ilustratora, korektora, ilość stronic, nakład itp. są umieszczone zwykle na początku lub na końcu książki.

Adnotacja - uwaga, dopisek, przypis, notatka; krótka informacja bibliograficzna (ad notam (łac.) - do wiadomości (przyjąć).

Jest to czasem krótki przegląd treści książki lub artykułu, czasem zawierający ocenę, czasem zawiera wskazówkę, dla kogo ta książka jest przeznaczona. Umieszcza się na wewnętrznej stronie tytułowej karty i pomaga czytelnikowi zorientować w treści książki i zapoznać się z autorem.

104. Zapoznaj się z danymi adnotacjami książek. Określ na ich podstawie temat każdej z nich. Jaką rolę odgrywa adnotacja?

1. Dariusz Seweryn „O wyobraźni lirycznej Adama Mickiewicza”.

Komitet Redakcyjny: Michał Głowiński (przewodniczący), Marek Gumkowski (sekretarz), Janina Abramowska, Alina Kowalczykowa, Aleksandra Okopień-Słowińska.

IBL, Warszawa, 1996

Redakcja: Agnieszka Pliszkiewicz, korekta: Krystyna Petryk, projekt okładki: Adam Rysiewicz.

Książka stanowi próbę zrozumienia [...] Mickiewiczowskiej wyobraźni lirycznej w jej wielostronnym działaniu. „Sonety krymskie” oraz wiersze należące do późnego okresu twórczości poety, a więc liryki bezpośrednio „przedlozańskie” i lozańskie są tutaj interpretowane zarówno poprzez wydobycie na jaw odniesień łączących je z tradycją poetycką epoki, jak i przez ukazanie ich możliwych późniejszych kontekstów literackich. Jak stwierdza bowiem autor: „Jeśli Mickiewicz ma być obecny w naszej współczesności tak, jak na to zasługuje, to warto go wciąż z tą współczesnością konfrontować”.

2. Wojciech Jerzy Podgórski „Poeta, nauczyciel, uczeń”. Studia nad odbiorem poezji współczesnej.

Projekt okładki Władysław Pirog

Redaktorka Teresa Bubałło-Zwierzyńska

Redaktorka techniczna Jolanta Ugorowska

Wydawnictwo Key Тех, Warszawa 1993

Wojciech Jerzy Podgórski, historyk literatury, krytyk, publicysta jest prawnikiem Uniwersytetu Warszawskiego. [...] Jako stypendysta rządu francuskiego penetrował rękopisy paryskiej Biblioteki Polskiej. Przez lat dwadzieścia zajmował się prowadzeniem szkoły języka i kultury polskiej dla nauczycieli polonistów z Litwy, Ukrainy, Białorusi i Zaolzia. Dobrze go znają środowiska polskie Wilna, Lwowa i Korwiny. [...] W swej nowej książce autor przełamuje uprzedzenia w naszym stosunku do poezji, wskazując przyczynę wyobcowania i osamotnienia poetów, a także błędy popełniane przez dyrektywę szkolną. Zalecana terapia - to przede wszystkim powrót do tekstu i do poety, zwłaszcza poznanie dwóch ważnych nurtów twórczości: poezji autentycznej oraz poezji o nachyleniu regionalnym (pielęgnującej „mniejsze ojczyzny”).

3. Alina Kowalczykowa, Krzysztof Mrowcewicz, „Kto czyta, nie błądzi literatura i kultura”.

Gimnazjum 3, Język polski

Rysunki Elżbieta Szymanel Krawczyńska

Redakcja Teresa Marciszuk

Korekta Marek Szerciut

Podręcznik dopuszczony do użytku szkolnego przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania i wpisany do wykazu podręczników szkolnych przeznaczonych do kształcenia ogólnego do nauczania języka polskiego na poziomie klasy III gimnazjum na podstawie recenzji rzeczo znawców: dr. Stanisława Bortnowskiego, dr. Marka Gumkowskiego, mgr. Klemensa Stróżyńskiego, dr. Doroty Zdunkiewicz-Jedynak.

Numer dopuszczenia 67/01 Wydanie I Warszawa 2001

105. Zapoznaj się z jakimkolwiek twoim podręcznikiem i wypisz jego dane na wzór poprzednich ćwiczeń.

106. Wyobraź sobie taką sytuację: zwraca się do ciebie twój kolega z prośbą, abyś polecił mu ciekawe podróżnicze książki... Ułóż dla niego spis (alfabetyczny) takich książek ze swojej lub szkolnej biblioteki. Pamiętaj o zapisie danych tych książek.

107. Wybierz w szkolnej bibliotece dwie, trzy książki i dopisz do nich adnotacje w taki sposób, aby zachęcić swoich rówieśników do ich przeczytania.



Підтримати сайт і наші Збройні Сили можна за посиланням на Buy Me a Coffee.